Parentificatie: wat het is en wat je eraan kunt doen
april 30, 2024 2024-04-30 14:36Parentificatie: wat het is en wat je eraan kunt doen
Parentificatie: wat het is en wat je eraan kunt doen
Debby Jacobi Parentificatie is een situatie waarin een kind de rol van een ouder op zich neemt, meestal vanwege de afwezigheid en onvolwassenheid van de echte ouder. Dit komt vaak voor in gezinnen met problematische dynamieken, zoals verslaving, narcisme, andere psychische stoornissen, of afwezigheid van de andere ouder.
In deze omgevingen voelt de vrouw, die vaak de rol van de verzorgende op zich neemt, een overweldigende druk om voor anderen te zorgen. Haar gedachten zijn voortdurend gericht op het welzijn van gezinsleden, terwijl haar eigen behoeften en verlangens al vroeg op de achtergrond verdwijnen. Ze voelt zich verantwoordelijk voor het emotionele en fysieke welzijn van de gezinsleden, zelfs als ze zelf nog een kind is.
De vrouw ervaart een diepgewortelde loyaliteit aan haar ouders en voelt zich schuldig als ze denkt aan het nemen van tijd voor zichzelf. Ze voelt zich al vroeg gevangen tussen haar verlangen naar vrijheid en haar plichtsgevoel om voor anderen te zorgen. Deze situatie kan in haar jonge jeugd al leiden tot gevoelens van stress, overweldiging en emotionele uitputting. Doordat ze al in haar jeugd gewend is geraakt om goed voor anderen te zorgen en zichzelf weg te cijferen is het een logisch gevolg dat ze op latere leeftijd in een relatie beland met iemand die misbruik maakt van haar goede eigenschappen.
In haar gedrag vertaalt deze verzorg rol zich in volwassen verantwoordelijkheden op zich nemen, zoals het huishouden draaiende houden, financiële zorgen op zich nemen of zelfs emotionele steun bieden aan de ouders. Terwijl het eigenlijk andersom hoort te zijn! Ze heeft vaak moeite met het aangeven van grenzen en zichzelf open stellen, uit angst voor afwijzing of schuldgevoel.
- Je kunt langdurig begrip tonen voor het gedrag van bijvoorbeeld een narcist.
- Zijn of haar ongezonde gedrag goedpraten vanuit liefde en begrip.
- Toenemende verwarring en zelftwijfel bij jezelf.
- Onzekerheid over jezelf en je waarheid.
- Gevoelens van zelfafwijzing en verminderd zelfrespect.
- Beperking van je vrijheid en verlies van zelfverbinding.
- Moeite hebben met delen wat er echt speelt uit angst voor reacties.
- Continu gericht zijn op het bewaren van harmonie, vaak op eieren of je tenen lopen.
Lees verder na dit blok
Gratis pdf-bestand
5 tips voor meer grip op jezelf na narcisme
Van over jezelf laten heen lopen, naar voor jezelf opkomen zonder je daarbij rot te voelen
Parentificatie ontstaat meestal in gezinnen waar één of beide ouders niet in staat zijn om hun ouderlijke verantwoordelijkheden op zich te nemen, om verschillende redenen. Hier zijn enkele manieren waarop parentificatie kan ontstaan:
Afwezigheid van een ouder:
Als een van de ouders fysiek of emotioneel afwezig is door bijvoorbeeld verslaving, psychische problemen zoals narcisme, werkgerelateerde afwezigheid, of andere redenen, kan een kind zich genoodzaakt voelen om taken en verantwoordelijkheden op zich te nemen die normaal gesproken door de ouder zouden worden uitgevoerd.
Onvolwassenheid van de ouder:
Soms zijn ouders zelf niet in staat om op een volwassen manier te functioneren vanwege persoonlijke problemen, trauma’s, of onvolwassenheid. Dit kan ertoe leiden dat een kind de rol van ouder op zich neemt om voor de ouder te zorgen of het gezin draaiende te houden.
Ouderschap overnemen bij broers/zussen:
In gezinnen met meerdere kinderen kan een oudere broer of zus gedwongen worden om de rol van ouder op zich te nemen voor jongere broers en zussen, vooral als de ouders niet beschikbaar zijn of niet in staat zijn om voor hen te zorgen.
Ouder-kind omkering:
Soms worden kinderen door hun ouders behandeld als gelijken of zelfs als verzorgers, waarbij de ouders hun eigen behoeften en problemen op het kind projecteren. Dit kan ervoor zorgen dat een situatie waarin het kind de emotionele lasten van de ouder draagt en verantwoordelijkheid neemt voor het welzijn van de ouder.
Parentificatie kan de manier waarop we intimiteit ervaren in onze relaties beïnvloeden. Als je als kind verantwoordelijkheden had die eigenlijk bij je ouders horen, zoals voor hen zorgen of hun problemen oplossen, kan dit later problemen veroorzaken in je volwassen relaties.
Vaak herhalen we onbewust de patronen uit onze jeugd in onze volwassen relaties. We blijven op zoek naar de liefde en erkenning die we als kind hebben gemist. Maar die strijd om de liefde van je ouders kun je niet winnen, zelfs niet door je partner te gebruiken als vervanging.
Parentificatie kan leiden tot een onveilige hechting, omdat ouders vaak geen emotioneel veilige band met hun kind opbouwen. Hierdoor kunnen volwassenen moeite hebben met het aangaan van gezonde relaties en intieme banden met anderen. Dit kan zich uiten in problemen zoals bindingsangst of verlatingsangst.
Kinderen nemen soms ouderlijke verantwoordelijkheden op zich uit zelfbehoud. Ze willen voorkomen dat hun ouders falen en voelen angst over wat er met hen zal gebeuren als hun ouders niet kunnen voldoen aan hun behoeften. Deze angsten uit de kindertijd kunnen invloed hebben op hoe we relaties aangaan en intimiteit ervaren als volwassene.
Lees verder na dit blok
1:1 coaching
Met een coach naar keuze
Heb je behoefte aan coaching voor de uitdagingen waar je tegenaan loopt met betrekking tot parentificatie? Wij helpen mensen uit de onderdanige rol zodat zij voor zichzelf opkomen zonder zich daarbij rot te voelen. Oriënteer of ons traject bij jou past.
Wanneer je een partner aantrekt, kies je eigenlijk iemand die past bij jouw persoonlijke thema’s en ontwikkeling. Dit gebeurt omdat je ziel een bepaalde groei wil doormaken. Je partner weerspiegelt deze thema’s. Het vasthouden aan onopgeloste thema’s kost veel emotionele en fysieke energie en kan je belemmeren. Diep van binnen wil je juist van deze last af.
Door naar je innerlijke thema’s te kijken, ruim je je eigen emotionele bagage op. Dit is een belangrijke stap in je emotionele groei, waardoor je bewuster en krachtiger in het leven staat. Bovendien leg je hiermee een stevige basis voor een fijne relatie. Door te werken aan oude pijnpunten, creëer je ruimte voor groei. Als je hier zelf niet uitkomt, overweeg dan hulp zoals een narcisme coach.
Bewustwording is de eerste stap om het patroon van parentificatie te doorbreken. Dit kun je bijvoorbeeld doen via een persoonlijk 1:1 traject bij Praktijk by Deb. Het is belangrijk om je eigen patronen te herkennen, goed voor jezelf te zorgen en jezelf te bevrijden van overlevingsmechanismen. Door het patroon van parentificatie te doorbreken, voorkom je bovendien dat dit zich herhaalt bij je eigen kinderen.
- Je neemt niet langer alle verantwoordelijkheid op je, waardoor je leven lichter wordt. Je kunt de verantwoordelijkheid voor anderen daar laten waar die hoort.
- Je durft te vertrouwen op je eigen gevoel, omdat je nu weet wat jouw gevoelens en behoeften zijn in relatie tot anderen.
- Je hoeft niet langer de hele wereld te redden. Nu kun je tijd besteden aan je eigen leven, in plaats van als een superheld iedereen te willen redden.
- Je hebt tijd om te zorgen voor je eigen geluk en gezondheid.
- Je kunt de kwaliteiten die bij parentificatie horen, positief inzetten voor jezelf: verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, behulpzaamheid, rechtvaardigheid en empathie.
- Je werkt aan een gezonde relatie met je ouders, waarin geven en nemen in balans zijn.
- Je kunt gezonde grenzen stellen, waarbij je rekening houdt met zowel jezelf als anderen.
